Fatbikes naar de basisschool: politie waarschuwt ouders

Utrecht – Steeds meer basisschoolkinderen rijden op fatbikes, tot ongerustheid van artsen en politie. Scholen staan voor de uitdaging: hoe hiermee om te gaan? Een verbod is lastig, omdat iedereen een elektrische fiets mag gebruiken. Als ouders het toestaan, kunnen kinderen dus op een fatbike naar school. In de Utrechtse wijk Overvecht verspreidde de politie deze week een bericht met informatie hierover.

SBO Sint Maarten, een school voor speciaal basisonderwijs, heeft dit gedeeld met ouders. In de brief worden zij gewaarschuwd voor de risico’s van fatbikes en de geldende regels. “Fatbikes veroorzaken steeds meer overlast en onveilige situaties in de wijk. Ze rijden vaak veel te snel,” aldus de politie. Fatbikes zijn populair onder kinderen vanaf 10 jaar, maar zij kunnen snelheden vaak nog niet goed inschatten. Dit leidt regelmatig tot ongelukken met mogelijk ernstig letsel. Ondanks deze risico’s is het dragen van een helm niet verplicht.

Om hun punt te versterken, citeert de politie een traumachirurg: “Je zou een kind van 10 toch ook niet op een scooter zetten?” Dit benadrukt de gevaren van fatbikes voor jonge kinderen.

De Nationale Onderwijsgids adviseert scholen een beleid te ontwikkelen voor het gebruik van fatbikes, en dat gebeurt al op sommige plekken. Bijvoorbeeld bij uitjes en de gymles zijn fatbikes vaak niet toegestaan. Ook SBO Sint Maarten laat kinderen niet met elektrische fietsen deelnemen aan groepsritten, vanuit veiligheidsoverwegingen en om beweging te stimuleren. Hoewel er enkele leerlingen met fatbikes zijn, zegt schoolleider Michelle Hess dat het probleem nog klein is.

SBO De Binnentuin in Vleuten ziet ook een beperkt aantal kinderen met fatbikes. Schoolleider Cindy Hamers-Van Erp heeft eenzelfde beleid: geen fatbikes tijdens uitjes vanwege veiligheidsrisico’s en het snelheidsverschil in de groep. Ook zijn elektrische fietsen niet toegestaan bij schoolkampen of verkeersexamens.

Op middelbare scholen zijn fatbikes inmiddels veel gebruikelijker. De Nationale Onderwijsgids pleit daarom voor verkeerslessen gericht op jonge fatbikerijders, zowel op als rondom schoolterreinen. Jonge kinderen hebben namelijk nog niet altijd een goed besef van de verkeersrisico’s. Ouders hebben volgens de gids vaak ook weinig inzicht in de gevaren, wat reden is voor scholen om extra voorlichting te geven.

De campagne ‘t kan hard gaan’ richt zich nu op het informeren van jongeren en ouders over de risico’s van fatbikes, via radiospotjes, sociale media en posters. Daarnaast is een lespakket ontwikkeld voor middelbare scholen, en handhaven de politie en de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) strenger.

Ondanks de toenemende ongelukken, blijft een helmplicht of leeftijdsgrens van 14 jaar voorlopig uit. Minister Barry Madlener ziet geen nut in aparte regels voor fatbikes, omdat het lastig is om onderscheid te maken tussen fatbikes en andere e-bikes. Dit standpunt botst echter met de zorgen van artsen, aangezien het aantal ongevallen met fatbikes toeneemt. In 2022 belandden zeven fatbikers op de spoedeisende hulp, maar vorig jaar waren dat er al 59, volgens cijfers van VeiligheidNL. In het eerste kwartaal van dit jaar waren er al 33 incidenten, waarbij de fatbiker zelf gewond raakte.

Kinderrevalidatiearts Jan Willem Gorter pleit voor helmplicht voor kwetsbare groepen, zoals jonge kinderen op fatbikes. Hij wijst op een sterke toename van ernstig letsel door fatbike-ongevallen, met ingrijpende gevolgen zoals leer- en ontwikkelproblemen.

Traumachirurg Detlef van der Velde en kaakchirurg Leander Dubois van het St. Antonius Ziekenhuis zijn eveneens voorstanders van een helmplicht en leeftijdsgrens. Volgens Dubois leiden gezichtsverwondingen vaak tot blijvende schade, zoals spraakproblemen en psychische problemen door uiterlijke veranderingen.

Regels:

• Een elektrische fiets mag trapondersteuning bieden tot 25 km/u.
• Een opgevoerde fiets valt onder de bromfietsregels, inclusief helmplicht en gebruik van de rijbaan.
• Een fatbike zonder trapfunctie is verboden.
• De gashendel mag alleen gebruikt worden voor loopondersteuning tot 6 km/u.

Boetes:

• Bij eerste overtreding wordt de boete bepaald door de officier van justitie.
• Bij herhaling volgt opnieuw een boete, en de fatbike wordt in beslag genomen en vernietigd.